Sociaal-psychiatrische begeleiding wordt doorgaans geboden aan mensen met ernstige en langdurige psychiatrische problematiek. Het is een hulpvorm die zich richt op zowel het oplossen van praktische problemen, het voorkomen van achteruitgang, als het veranderen van niet-effectieve gedragingen. Daarmee bevindt sociaal-psychiatrische begeleiding zich in het grijze gebied tussen (praktische) begeleiding, stabiliserende zorg en veranderingsgerichte behandeling. Sociaal-psychiatrische begeleiding houdt zich verder bezig met het leren omgaan met beperkingen en het benutten van mogelijkheden en heeft herstel, integratie en participatie als doelen.

Rehabilitatie richt zich op de ondersteuning van maatschappelijke participatie en slaat een brug tussen de maatschappij en de zorg. Zowel zorgprofessionals als sociaal werkers gaan uit van de wensen en eigen kracht van mensen met beperkingen en ondersteunen de cliënten bij het ontdekken en realiseren hiervan. Activering, ontwikkeling en herstel op de verschillende leefgebieden (o.a. wonen, werken en sociale relaties) staan hierbij centraal. Het nadeel van de rehabilitatiebenadering is dat de samenleving niet optimaal is ingericht en niet altijd genoeg kansen biedt voor mensen met een psychiatrische achtergrond. Daarom blijven wij altijd zorgvuldig afwegen wat haalbaar is, blijven we op zoek naar mogelijkheden en richten ons daarbij ook op wat kwartiermakers doen (zie onderstaand).

De relatie tussen cliënt en hulpverlener staat binnen de presentiebenadering hoog in het vaandel. Voordat duidelijk wordt aan welke hulpvragen concreet gewerkt gaat worden, is het erg belangrijk dat hulpverlener en cliënt een vertrouwensrelatie opbouwen. Dit is de basis van waaruit verder gewerkt gaat worden. Bij de presentiebenadering wordt nauw aangesloten bij de wensen en behoeften van de cliënt. De presentiebenadering gaat uit van menslievende zorg.

Kwartiermaken richt zich op mensen die door kwetsbaarheid of een beperking te maken hebben met uitsluiting. Het doel is hen op een gewenste manier te laten deelnemen aan de samenleving. Een kwartiermaker probeert een maatschappelijk klimaat te bevorderen waarin cliënten naar eigen wens en behoeften ‘erbij kunnen horen’ en ‘mee kunnen doen’. Ten aanzien van dagbesteding of werk kijken wij bijvoorbeeld niet alleen naar de standaard voorzieningen, maar gaan we samen op zoek naar wat écht bij iemand past.  

Als er tijdens de begeleidingsperiode momenten zijn waarop iemand vastloopt en geen uitweg meer ziet, dan proberen we o.a. door middel van oplossingsgericht werken de cliënt verder te helpen. Het doel is in een relatief korte periode de cliënt naar handvatten te laten zoeken waardoor hij of zij anders tegen het probleem aan gaat kijken of in elk geval beter met het probleem om leert gaan. De focus ligt op mogelijkheden en op wat er wél goed gaat. Life is not about how to survive a storm, it’s just about learning to dance in the rain.

ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy. Dit is een derde generatie gedragstherapie die cliënten helpt om op een flexibele manier om te gaan met de obstakels die ze tegenkomen (Acceptance), zodat men kan blijven investeren in de dingen die ze écht belangrijk vinden (Commitment). ACT bestaat uit zes verschillende processen / vaardigheden: acceptatie, defusie, het zelf, hier en nu, waarden en toegewijd handelen. Deze ACT-vaardigheden zorgen er samen voor dat iemand psychologisch flexibeler wordt. ACT heeft raakvlakken met de positieve psychologie. Het doel van ACT is dus niet zo zeer het reduceren van klachten, maar het ontwikkelen van persoonlijke veerkracht.